Inleiding
Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) koos bewust voor Nextcloud om “digitale soevereiniteit” te bereiken. Hun medewerkers werken veilig samen binnen volledig eigen datacenters, waardoor alles onder eigen controle blijft. Zoals hun ICT-coördinator Jeroen Agten zei: “Onze gezondheid, of eigenlijk de data, is net digitaal goud. Met Nextcloud komen we eenvoudig door audits, omdat alle data binnen ons eigen datacenter blijft.” Dat is geen praatje, maar harde praktijk én onderbouwd in hun case study.
Datasoevereiniteit betekent dat jij volledig de baas blijft over jouw bedrijfsdata. In de kern houdt het in dat jij bepaalt waar je data staat opgeslagen en wie er toegang toe heeft, volgens de wetten en regels van het land dat jij kiest. Dit principe (soms geschreven als data-soevereiniteit en in het Engels bekend als ‘data sovereignty’) zorgt ervoor dat je data niet onder ongewenste buitenlandse wetgeving valt.
Waarom is datasoevereiniteit belangrijk?
Zonder datasoevereiniteit loop je als organisatie diverse risico’s. Allereerst is er compliance: als je data ongecontroleerd de landsgrenzen over gaat, kun je in strijd handelen met privacywetten zoals de AVG (GDPR). Overtredingen leiden niet alleen tot hoge boetes, maar ook tot reputatieschade die lastig te herstellen is.
Daarnaast dreigt vendor lock-in: volledige afhankelijkheid van één cloudleverancier maakt het moeilijk en duur om te wisselen of te groeien op jouw voorwaarden. Tot slot speelt jurisdictie een rol. Als jouw data bij een buitenlandse (bijv. Amerikaanse) cloudaanbieder staat, valt het onder buitenlandse wetgeving. In uiterste gevallen kan zelfs een buitenlandse overheid inzage eisen in jouw data. Dat wil je natuurlijk voorkomen.
Bovendien biedt datasoevereiniteit kansen. Volledige controle over data wekt vertrouwen bij klanten en partners, en geeft je de flexibiliteit om de beste technologieën te kiezen zonder compromissen.
Een Europese cloudoplossing
Hoe combineer je de voordelen van de cloud met datasoevereiniteit? Een mogelijke route is het gebruik van open-source platformen die in Europa gehost worden. Een goed voorbeeld is Nextcloud: dit Europese alternatief voor diensten als Google Drive of Microsoft 365 geeft je dezelfde samenwerkingstools, maar dan met volledige zeggenschap over waar je data staat. Omdat Nextcloud open-source is, vermijd je vendor lock-in en kun je de oplossing hosten bij een aanbieder naar keuze (bijvoorbeeld in een Nederlands datacenter dat onder strenge EU-privacywetten valt). Hiermee blijft jouw data binnen de EU en buiten het bereik van buitenlandse wetgeving zoals de Amerikaanse Cloud Act.
Praktische tips
Breng je data in kaart: Maak een inventarisatie van alle data die je opslaat. Noteer waar deze gegevens staan (cloud, eigen servers, locatie) en wie er toegang toe heeft. Dit geeft inzicht in je huidige risico’s en aandachtspunten.
Kies bewuste cloudlocaties: Controleer de instellingen en contracten van je cloudproviders. Zorg dat belangrijke gegevens in een EU-regio worden opgeslagen en dat leveranciers voldoen aan Europese regelgeving (zoals de AVG). Maak hierover duidelijke afspraken, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.
Overweeg soevereine alternatieven: Kijk naar IT-oplossingen die datasoevereiniteit van nature ondersteunen. Dit kan betekenen: werken met een lokale cloudprovider, gevoelige data zelf hosten, of overstappen op een open-source samenwerkingsplatform zoals Nextcloud. Zo houd je de controle in eigen handen.
Conclusie
Datasoevereiniteit is geen buzzword, maar een noodzaak voor moderne organisaties. Door te zorgen dat jouw data onder eigen toezicht en lokale wetgeving valt, verklein je risico’s en vergroot je vertrouwen bij klanten. Het is een investering in onafhankelijkheid en gemoedsrust.
Benieuwd hoe je dit in de praktijk brengt? Bij Perrit leveren wij gehoste Nextcloud omgevingen, op maat gemaakt voor jou. Neem contact met ons op en we helpen je graag om hier meer over te leren. Zo ontdek je zelf hoe jouw organisatie meer grip op data kan krijgen, zonder in te leveren op flexibiliteit of gemak.
